Hel
Miasto Hel położone jest malowniczo na końcu Mierzei Helskiej. Ta trzytysięczna miejscowość z trzech stron oblana jest wodami Bałtyku i Zatoki Puckiej.
Hel, oddalony o 33 kilometry od stałego lądu, przyciąga corocznie tysiące turystów. Poza pięknymi plażami i przestrzenią do uprawiania sportów wodnych, kurort ma do zaoferowania o wiele więcej.
Na końcu mierzei panuje bez wątpienia specyficzny klimat. Silne wiatry znad morza tworzą naturalny aerosol unoszący się w powietrzu. Okolica jest praktycznie pozbawiona przemysłu, co pozwala oddychać tu pełną piersią. Do tego aromatyczne, sosnowe lasy dobroczynnie wpływają na ludzki organizm.
Mierzeja, a szczególnie Hel, ze względu na położenie, ma ogromne znaczenie strategiczne i militarne. Obok Helu przebiegają szlaki handlowe prowadzące do portów w zatoce. Taka lokalizacja stworzyła idealne warunki do rozwoju osadnictwa, portu i handlu. Z drugiej jednak strony był to z pewnością powód, dla którego miasto było istotą konfliktów. Dlatego na przestrzeni wieków przechodziło z rąk do rąk. Zabiegali o nie Polacy, Duńczycy, miasto Gdańsk, Krzyżacy czy Niemcy.
Swojej burzliwej historii zawdzięcza ono wiele historycznych miejsc i militarnych atrakcji.
Miasto pierwszy raz w dokumentach pojawiło się w 1198 roku jako wieś o nazwie Gallen, słynąca z handlu śledziami. W owym czasie osada leżała na wyspie i śmiało rywalizowała z Gdańskiem. W związku z tym, aby podnieść jej status, Świętopełk II nadał jej prawa miejskie na prawie lubeckim. Prawa te potwierdzili Krzyżacy z 1378 roku.
W XIV wieku mieszkańcy trudnili się przede wszystkim rybołówstwem i handlem. Na końcu mierzei powstała wówczas osada zwana Starym Helem. Była ona na tyle znacząca, iż konkurowała z Gdańskiem o prymat na zatoce. Przy prężnie rozwijającym się porcie obok domostw zaczęły powstawać … karczmy. Swoje bazy mieli tam też kaprowie. W XV wieku osada zaczęła upadać a jej zniknięcie jest tematem lokalnej legendy.
Stary Hel - legenda
Niegdyś Stary Hel zamieszkiwali ludzie pyszni i niegodziwi. W karczmach często dochodziło do bijatyk między pijanymi rybakami. Co gorsza, kara za takie postępowanie miała wkrótce spotkać całą wioskę.
Sądnego dnia niebo pociemniało i nadeszła potężna burza. Wiatr był tak silny, że budynki zaczęły się walić. Morze rozstąpiło się i pochłonęło osadę i jej niegodziwych mieszkańców. Nieliczni, którzy ocaleli, założyli w pobliżu nową osadę. Wiedli spokojne życie, pielęgnując tradycje kaszubskie i ciężko pracując. Tyle mówi legenda.
Faktem jest, iż Stary Hel zaczął podupadać pod koniec średniowieczna. Związane to było ze zmniejszeniem się ilości śledzi w tej części Bałtyku. Miasto zostało oddane pod zwierzchność Gdańska i obarczone dodatkowymi podatkami. Tymczasem nieopodal powstała osada zwana Nowym Helem.
O losie Starego Helu zadecydowała bez wątpienia natura. Pod wpływem cofania się brzegu morskiego miasto zostało zatopione. Podczas rozbudowy Portu Wojennego odkryto ślady Starego Helu, ukryte pod warstwą mułu i piasku.
Więcej informacji o Starym Helu znajdziesz na https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Hel.
dalsze losy miasta
Podczas wojny trzydziestoletniej wzniesiono fortyfikacje z portem wojennym. Hel rozwijał się, jednak w 1466 roku został przekazany jako lenno Gdańskowi. Miejscowości nie ominęły klęski żywiołowe, epidemie i działania wojenne.
W 1893 roku w Helu powstał nowoczesny port rybacki, do którego zawijały statki wycieczkowe z turystami z Gdańska i Sopotu. Wtedy miasto znów zaczęło się dynamicznie rozwijać.
Ze względu na korzystne warunki klimatyczne i niewątpliwe walory krajobrazowe, w 1896 roku nadano mu status uzdrowiska. Prawdziwy boom turystyczny nastąpił jednak dopiero po doprowadzeniu tam kolei. Niestety rząd niemiecki cofnął Helowi prawa miejskie, co bez wątpienia zahamowało jego rozwój.
hel w XX i XXI wieku
Wiek XX to przede wszystkim militaryzacja Helu ze względu na jego strategicznie ważne położenie. Początkowe wzniesiono port wojenny a następnie Rejon Umocniony Hel. Ucierpiała na tym niestety turystyka, gdyż część mierzei została zamknięta dla letników.
Podczas II wojny światowej Hel bronił się do 2 października. Trzy tysiące żołnierzy stawiało zacięty opór dużo liczniejszym i lepiej uzbrojonym żołnierzom niemieckim. Po kapitulacji miejscowość wcielono do III Rzeszy.
Po wyzwoleniu 10 maja 1945 roku stało się ponownie częścią Polski. W 1963 roku odzyskał prawa miejskie.
Hel - najważniejsze atrakcje
Kształt mierzei i położenie Helu na samym jej końcu samo w sobie jest dużą atrakcją dla odwiedzających miasto turystów. Do tego trzy różne plaże, wypoczynek w kontakcie z naturą i niesamowite widoki to bez wątpienia atut miejscowości. Poza tym deptaki, muzea, parki, fokarium,, militarne atrakcje na każdym kroku….. To miejsce, w którym z pewnością nie będziesz się nudzić, nawet w pochmurne dni.
Jednocześnie wiele atrakcji w Helu działa przez cały rok. Plaże najpiękniejsze są jesienią i właśnie wtedy powietrze ma największą zawartość jodu. Dlatego warto odwiedzić miasto poza sezonem letnim, kiedy jest tu spokojniej i mniej tłoczno.
Poniżej zaproponuję Ci moim zdaniem najciekawsze atrakcje, jakie czekają na Ciebie w tym urokliwym mieście. Bez wątpienia jest tam jeszcze wiele ciekawych miejsc, których nie opisałam.
Duża plaża, czyli plaża nad morzem
To zdecydowanie duża, nadmorska, szeroka plaża, którą od centrum oddziela sosnowy las. Prowadzi do niej wejście 66 przy ulicy Leśnej. Piasek jest tu jasny i czysty. W drodze na dużą plażę napotkasz schrony czy baterie dział obronnych, o których przeczytasz w dalszej części wpisu.
Plaża jest strzeżona i co ważniejsze mniej zatłoczona niż ta nad zatoką. W pobliżu skorzystasz z oferty kilku lokali gastronomicznych. Na plaży sezonowo otwarty jest bar a także wypożyczalnia Hel 66. Oferuje ona sprzęt do kitesurfingu, windsurfingu, skutery czy deski SUP. Poza tym pod okiem profesjonalisty możesz rozpocząć przygodę z żaglem lub deską.
Ze względu na mniejszy tłok łatwiej tu o spokojny wypoczynek czy romantyczny spacer. Im dalej w stronę Juraty, tym spokojniej i ciszej. O Juracie i jej atrakcjach przeczytasz TUTAJ
kąpielisko na cyplu
Duża plaża płynnie przechodzi w plażę na cyplu helskim. Tu miejsca do plażowania jest sporo, ale kąpiel mogą utrudniać prądy morskie na krawędzi cypla. Z miasta dotrzesz tu zejściem 67 przy ulicy Kuracyjnej (znajdziesz przy niej toalety). Nie ma tu gastronomii czy sklepików z pamiątkami w pobliżu plaży, ale nikomu to nie przeszkadza 🙂
Przy plaży ciągnie się nadmorska promenada, z której można podziwiać ruch statków na wodach zatoki czy trójmiejską aglomerację. Mimo, że promenada jest miejscami wąska, to wystarczy miejsca na spacer z wózkiem czy przejażdżkę rowerową. Na promenadzie ustawiono ławki i tarasy widokowe, a także tablice informacyjne z opisem atrakcji na mierzei.
Idąc promenadą w stronę ulicy Morskiej napotkasz Kopiec Kaszubów – symboliczny początek Polski. Jest to stos kamieni z Gryfem Kaszubskim, nawiązujący do lokalizacji Helu i kultury kaszubskiej.
Przy promenadzie znajduje się wiele pozostałości po militarnej przeszłości Helu, między innymi Stanowisko Ogniowe nr 1 tzw. bateria Laskowskiego( przeczytasz o nim w dalszej części wpisu).
hel - morskie tajemnice
Przy wejściu na Cypel przy ulicy Kuracyjnej, we wnętrzu stanowiska ogniowego nr 3, znajduje się ciekawe miejsce. Morskie Tajemnice to bez wątpienia atrakcja nie tylko dla dzieci. Choć miejsce jest niewielkie gdyż składa się z dwóch sal, to ekspozycja jest interesująca i ładnie urządzona.
W jednym pomieszczeniu obejrzysz wystawę poświęconą florze i faunie morskiej. W akwariach oraz słojach mieszkają ryby i skorupiaki z Morza Bałtyckiego. Dodatkowo na tabliczkach przeczytasz wiele ciekawych informacji o eksponatach gromadzonych w muzeum.
Druga wystawa poświęcona jest rybołówstwu i zobaczysz tam narzędzia wykorzystywane do pracy na morzu. Modele łodzi, statków a także prawdziwe sieci z pewnością zaciekawią nie tylko dzieci. Dodatkową atrakcją dla najmłodszych są modele statków, które można składać. Na zewnątrz zainteresowanie wzbudza żółta łódź podwodna. Więcej informacji oraz godziny otwarcia i ceny biletów znajdziesz na http://www.morskietajemnice.pl
Mała plaża, czyli plaża nad Zatoką Pucką
To plaża położona od strony zatoki, w centrum miasta, między portem morskim a wojennym. Dzięki takiej lokalizacji w pobliżu plaży znajdziesz wiele punktów gastronomicznych, barów czy sklepów. Atrakcje typowe dla miejscowości turystycznej rozsiane są wzdłuż promenady. Jest to zadbana przestrzeń zapraszająca do spacerów czy odpoczynku, z pięknym widokiem na Zatokę. Dzięki zejściom w mgnieniu oka znajdziesz się na plaży.
Małą plażę polecam szczególnie rodzinom z dziećmi, ze względu na płytkość zatoki i równe dno. Mimo, że nie jest tak szeroka jak ta nadmorska, zdecydowanie ma swój klimat.
W wietrzne dni nad zatoką pojawiają się latawce kitesurferów i żagle windsurferów. Plaża nad zatoką to niewątpliwie ich królestwo. Znajdziesz tu szkoły i wypożyczalnie, choć nie tak dużo jak na przykład w Chałupach.
latarnia morska w helu
historia powstania latarni
Statki opływające Hel często osiadały na mieliźnie a podczas złej pogody dochodziło też do katastrof. Długo nie robiono nic, aby temu zapobiec. Tym bardziej, że według średniowiecznej tradycji wszystko co wyrzuciło morze, w tym zawartość rozbitych statków, należało do właściciela ziemi. Korzystała na tym, bez wątpienia miejscowa ludność zbierając wyrzucone przez morze skarby.
Stąd dopiero w XVII wieku wprowadzono prawo nakazujące nieść pomoc rozbitkom i zwrot wyrzuconych przez morze dóbr. Wtedy też zaczęto dbać o bezpieczeństwo podczas wchodzenia do portów, ustawiając sygnały świetlne.
W Helu do 1647 roku taką funkcję pełnił ogień na kościelnej wieży. Później zaczęto wznosić konstrukcje z kotłem, w którym palił się ogień, wskazując drogę żeglarzom. Konstrukcje te nie były jednak zbyt trwałe, niszczyły je pożary i sztormy. Często też wiatr gasił płonący ogień, a osoby czuwające nad nim mieszkały zbyt daleko, aby w porę reagować. Dopiero w 1826 roku wzniesiono ceglaną wieżę, która została zniszczona w 1939 roku.
Zwiedzanie latarni
Helska latarnia, która do dziś prowadzi żeglarzy do portu, powstała w 1942 roku. Jest to 41- metrowa ceglana wieża, zwężająca się ku górze. Na przeszklony taras widokowy prowadzi 197 krętych i wąskich schodów. Z tego względu wstęp na wieżę jest niemożliwy dla dzieci poniżej 105 centymetrów wzrostu. Dodatkowo plecaki i większe torby należy zostawić przy kasie.
W środku jest duszno, dlatego osoby o słabej kondycji czy z problemami zdrowotnymi powinny przemyśleć decyzję o wejściu na latarnię. Z góry rozciąga się ładny widok, można dostrzec również wzgórza i porty Trójmiasta. Minusem jest to, że nie można wyjść na zewnątrz galerii a widoki podziwiać trzeba z niewielkiego, choć klimatyzowanego pomieszczenia. Szkoda, bo nie ma nic lepszego, jak podziwianie widoków nadmorskich w połączeniu z poczuciem morskiej bryzy.
Zaletą jest to, iż w latarni można zobaczyć z bliska ogromną żarówkę wysyłającą sygnał świetlny.
Latarnia informacje praktyczne
Latarnia położona jest 500 metrów od deptaka, przy ulicy Bałtyckiej 8. Dojdziesz do niej również z plaży. Obiekt otwarty jest od maja do września codziennie od 10-14 i od 15-18. Natomiast w sezonie letnim od 9-19.
Latarnia to jedna z bardziej obleganych atrakcji Helu. W sezonie letnim może być kolejka przed wejściem, obsługa wpuszcza po kilka osób.
hel - port morski
Idąc z cypla ulicą Morską dojdziesz do helskiego portu morskiego. Są tu dwa falochrony wychodzące w głąb Zatoki Puckiej, a wewnętrzne mola dzielą basen portowy na wewnętrzny i zewnętrzny.
Falochrony to idealne miejsce na spacer, podczas którego podziwiać można zacumowane w porcie jednostki. Stąd roztacza się malowniczy widok na zatokę. Przystań jachtowa posiada zaplecze gastronomiczno-sanitarne do dyspozycji zawijających do portu żeglarzy. Cennik i szczegółowe informacje znajdziesz na http://www.porthel.home.pl
W porcie cumuje 25 kutrów i znajduje się infrastruktura związana z rybołówstwem – przedsiębiorstwa połowowe czy przetwórnie ryb. Na końcu ulicy Maszopów, przy wejściu na wschodni falochron, kupisz świeżą rybę z kutra. Tu też znajdziesz bez wątpienia liczne restauracje i tawerny.
W porcie znajduje się również placówka odprawy granicznej i informacja turystyczna w budynku w kształcie jaja. Tam też mieszczą się toalety i prysznice dla żeglarzy, restauracje i kawiarnie. W sezonie letnimobiekt jest czynny cała dobę.
Port to obowiązkowe miejsce dla wszystkich pragnących przeżyć morską przygodę. Stąd odpływają statki wycieczkowe, tu znajduje się przystań dla szybkich łódek RIB czy tramwajów wodnych. Te ostatnie zawiozą Cię do portu w Gdańsku, Sopotu, Gdyni czy Jastarni. Więcej informacji o rejsach znajdziesz np, na http://www.wladek.pl
bulwar nadmorski
To piękna, spacerowa promenada od portu morskiego do Parku Wydmowego. Poza widokiem na zatokę to właśnie tu znajdziesz sklepiki, stoiska z pamiątkami i liczne atrakcje. Z bulwaru można zejść na małą plażę lub odpocząć na jednej z licznych ławeczek. Przy bulwarze mieści się pomnik Neptuna, Muzeum Rybołówstwa, helskie fokarium, czy zegar słoneczny.
Pomnik Neptuna znajduje się przy Muzeum Rybołówstwa. Pierwowzorem posągu była bez wątpienia rzeźba z włoskiej Bolonii. Helski Neptun to granitowa, ponad pięciometrowa rzeźba kroczącego boga mórz. Legenda mówi, że aby zapewnić sobie powodzenie i sukces, należy obejść posąg dwukrotnie w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara. Czy to prawda, nie wiem, ale spróbować nie zaszkodzi.
Hel - muzeum rybołówstwa
Lokalizacja muzeum jest wyjątkowa, ponieważ mieści się ono w zabytkowym, poewangelickim kościele Świętych Piotra i Pawła z XV wieku.
Pierwsze wzmianki o świątyni pochodzą z 1417 roku. Jego wieża pełniła funkcję latarni morskiej. Po II wojnie światowej kościół przekształcony został w magazyn portowy, a potem popadał w ruinę. Gdy został odrestaurowany, w Helu nie istniała już parafia ewangelicka i dlatego zabytkowe wnętrza przekształcono w sale muzealne. Od 1972 roku pełni funkcję Muzeum Rybołówstwa
zwiedzanie muzeum
Muzeum ma trzy poziomy. Na dwóch zorganizowano wystawy stałe, trzeci to zmieniające się wystawy sezonowe. W muzeum zebrano eksponaty związane z historią miasta, rybołówstwem i kaszubskim rzemiosłem szkutniczym.
Znajdziesz tu zabytkowe łodzie, narzędzia rybackie czy fotografie i obrazy o tematyce marynistycznej. Część ekspozycji nawiązuje do zagadnień ekologi Bałtyku. Najmłodszych może zainteresować gra zręcznościowa, polegająca na łowieniu ryb w wirtualnej wodzie. Gra wciąga nie tylko dzieci 🙂
Eksponaty godne uwagi to makieta Helu z XIX wieku czy model fregaty z XVIII wieku.
Przed budynkiem jest skansen, gdzie zgromadzono tradycyjne łodzie rybackie. Obejrzysz tu między innymi największą bezpokładową łódź do połowów przybrzeżnych.
Zachęcam do odwiedzenia muzeum, gdyż posiada ono ciekawą, różnorodną ekspozycję przedstawioną też w nowoczesnej formie.
Dodatkowym atutem muzeum jest punkt widokowy na 21-metrowej wieży, z której rozciąga się widok na port rybacki i zatokę.
Informację o godzinach otwarcia i cennik znajdziesz na http://www.hmm.pl/muzeum-rybolowstwa
Hel - fokarium
Helskie fokarium to właściwie część Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. Inspiracją do jego otwarcia było znalezienie i wyleczenie foki o imieniu Balbin. Misją fokarium jest odtworzenie i ochrona kolonii fok szarych w rejonie południowego Bałtyku. W ośrodku leczy się chore foki znalezione na wybrzeżu i wypuszcza do Bałtyku.
Fokarium informacje praktyczne
Odwiedziny w fokarium to nie lada atrakcja szczególnie dla najmłodszych. W dwóch basenach pływa 6 fok. Można je też oglądać pod wodą przez duże okna. O godzinie 11:00 i 14:00 obiekt zaprasza na pokaz połączony z karmieniem fok, które robią różne sztuczki i bawią się z opiekunami. Na karmienie obowiązuje limit wejść, dlatego warto przyjść do fokarium wcześniej i zająć sobie dobre miejsce.
Na terenie obiektu znajduje się też wyjątkowy sklepik. Kupując w nim pamiątki z wizerunkiem foki lub morświna, wspierasz badania i ochronę ssaków bałtyckich. Zakupy można zrobić również na http://www.sklepikfokarium.pl
Fokarium otwarte jest przez cały rok, latem od 9:30 do 19:00, poza sezonem do 16:00. Wejście do obiektu znajduje się od ulicy Portowej. Więcej informacji znajdziesz na http://www.fokarium.ug.edu.pl
park wydmowy
Park rozciąga się na końcu Bulwaru Nadmorskiego, nad brzegiem Zatoki Puckiej. Roślinność wydmowa i same wydmy objęte są ochroną, ponadto niezwykle łatwo je zniszczyć. Dlatego na terenie Parku Wydmowego zbudowano drewnianą konstrukcję, z której można podziwiać plażę, zatokę i oczywiście wydmy. Wierzcie mi, widoki są iście idylliczne.
Kładka ciągnie się od portu rybackiego przez plażę zatoki, wokół helskiego cypla nad wydmami. To świetny punkt do obserwacji zamieszkującego tam ptactwa.
Atutem kładki są zadaszone pawilony, w których schronisz się przed deszczem czy odpoczniesz od skwaru w upalne dni. Dodatkowo poszerzone miejsca z lunetami stanowią doskonałe miejsce obserwacyjne. Kładka jest przeznaczona dla pieszych jak i rowerzystów. Poza tym można z niej zejść bezpośrednio na piaszczysta plażę.
Na koniec dodam, iż obszar wydm leży niedaleko portu wojennego i przez lata był zaniedbany, wręcz dewastowany. Dzięki wysiłkowi lokalnych władz, które podjęły decyzje o ochronie tego terenu, udało się przywrócić jego pierwotny wygląd.
Dom Morświna w Helu
Na końcu Parku Wydmowego przy ulicy Portowej 4 znajduje się wyjątkowe miejsce. Dom Morświna to muzeum, poświęcone właśnie morświnom, czyli ssakom, zagrożonym wyginięciem.
W Domu Morświna znajdowały się ekspozycje, również multimedialne, mówiące o biologii tych niezwykłych ssaków, ich historii i sposobach ochrony. Na dużych ekranach można było zobaczyć morświna w jego naturalnym środowisku a także usłyszeć jego głos. Wspomnieć należy, iż ssaki te nie podpływają do łodzi czy statków, dlatego trudno je zobaczyć. Dodatkowo nie dają się hodować w niewoli, co utrudnia utrzymanie ich populacji, która ciągle się zmniejsza. W Polsce morświny objęte są ścisłą ochroną.
Odwiedziny Domu niestety obecnie są niemożliwe, gdyż obiekt zamknięto. Nie wiadomo, czy zostanie ponownie otwarty czy przeniesiony w inne miejsce. Więcej o morświnach przeczytasz na http://www.wwf.pl/zagrozone-gatunki/morswin
atrakcje w pobliżu domu morświna
Teren wokół Domu Morświna wciąż jest wart odwiedzenia. Zobaczysz tu wystawę ukazującą historię wieloryba, znalezionego nad polska częścią Bałtyku.
Ciekawe są też rzeźby ryb, jedna wykonana z butelek a druga z papieru.
W pobliżu Domu Morświna znajduje się zatopiony dla płetwonurków kuter łącznikowy K-18 Bryza. Jest to idealne miejsce dla początkujących nurków, gdyż wrak jest łatwo dostępny. Wszystkie potrzebne informacje znajdziesz na http://www.divers24.pl/7-k18-bryza-wrak-kutra-lacznikowego.pl
Helski port wojenny
Jak niejednokrotnie podkreślałam, Hel ma ogromne znaczenie strategiczne. Dlatego też, w okresie międzywojennym w pobliżu portu rybackiego, powstała baza floty wojennej. W lasach wokół portu rozmieszczono artylerię przeciwlotniczą i nadbrzeżną, magazyny amunicji, torped i min morskich.
Od 2013 roku tę część portu udostępniono dla spacerowiczów bez konieczności starania się o przepustkę. Obecnie w basenie wschodnim stacjonują jednostki SAR-u.
W porcie wojennym można obejrzeć wraki okrętów wojennych. Pierwszy z nich, ORP Wicher II, leży w wodzie przy falochronie południowym i jest dostępny dla nurkowania rekreacyjnego. Drugi, ORP Grom II, leży na plaży przy zachodnim falochronie.
Idąc z portu wojennego w stronę Juraty, znajdziesz bardzo urokliwe miejsce, zawieszone na drzewach nad brzegiem zatoki huśtawki kormoran. To idealne miejsce na romantyczny spacer czy fotograficzny plener.
deptak przy ulicy wiejskiej
Reprezentacyjny deptak Helu to 900 metrowy odcinek ulicy Wiejskiej, od skrzyżowania z ul. Przybyszewskiego do ronda z ulicą Kuracyjną. To miejsce, szczególnie w sezonie letnim, może być zatłoczone, ale moim zdaniem warte odwiedzenia. Deptak odwiedzają miejscowi i turyści, na których czekają liczne stoiska z pamiątkami, kawiarnie, restauracje, sklepiki czy inne atrakcje charakterystyczne dla miejscowości turystycznych.
Jednak to, co przyciąga tu tłumy, to niezwykły klimat, który tworzą ryglowe domy rybackie z XVIII i XIX wieku. Białe budynki z ukośnymi ciemnymi belkami stoją w niewielkiej odległości od siebie. W wąskiej ścianie szczytowej centralnie osadzono drzwi, a na wielu budynkach można wypatrzeć ozdoby w kształcie łodzi nad wejściem.
Przy deptaku, na którym ruch samochodowy jest ograniczony, znajduje się poczta i ratusz miejski.
Miejsca, których nie można pominąć spacerując deptakiem, to zabytkowa Maszoperia czy Lwia Jama. Latem, w domu przy Wiejskiej 78, zwanym Checzą Kaszubską, otwarta jest wystawa tradycji i kultury regionu.
czym jest maszoperia?
Maszoperia to niegdyś zespół maszopów, czyli rybaków prowadzących wspólnie połowy na morzu, działający od średniowiecza do dziś. Maszopi wspólnie podejmowali decyzje dotyczące maszoperii. Dzielili się zyskami proporcjonalnie do wkładu a także opiekowali się rodzinami rybaków, szczególnie wdowami i sierotami.
Obecnie Maszoperia to restauracja mieszcząca się w trzech domach przy ulicy Wiejskiej. Najstarszy z nich to autentyczna chata rybacka z 1830 roku. Tu w rybackiej atmosferze zjesz przede wszystkim pyszną rybę.
hel - park rzeźby kaszubskiej
To bez wątpienia duża atrakcja dla dzieci i nie tylko. W mieszczącym się nieopodal dworca kolejowego parku odpoczniesz wśród zieleni i kaszubskich rzeźb. Niektóre maja formę ławeczek.
Ciekawostką parku jest, wpisana do Księgi Rekordów Guinnessa, rzeźba ilustrująca wiersz Juliana Tuwima „Rzepka”. Wykonano ją z jednego kawałka drewna i mierzy 15 metrów. Dodatkową atrakcją jest to, iż o pełnej godzinie między 10 a 18, wiersz Rzepka odtwarzany jest w kilku językach. Szczególnie ciekawie brzmi, moim zdaniem, po kaszubsku.
helski kompleks muzealny
Hel, ze względu na swoją ciekawą historię związaną z jego militaryzacją, zaprasza do wielu ciekawych muzeów. Warto je odwiedzić podczas mniej słonecznych lub wietrznych dni.
Obiekty i eksponaty przez lata pozostawione bez opieki niszczały i były okradane. Dopiero z inicjatywy Sekcji Militarnej Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu” zaczęto je zabezpieczać i udostępniać dla zwiedzających.
Kompleks muzealny to miejsce, gdzie turyści w każdym wieku poznają militarną historię miejsc przez lata objętych tajemnicą wojskową.
W skład Helskiego Kompleksu Muzealnego wchodzi:
1 Muzeum Helu
2 Muzeum Obrony Wybrzeża
3 Muzeum Kolei Helskich
4 Stanowiska Baterii im. H. Laskowskiego
Jeżeli zdecydujesz się zwiedzić wszystkie, warto kupić jeden bilet upoważniający do wstępu do wszystkich obiektów. Informacje znajdziesz na http://www.helmuzeum.pl
Muzeum helu
Muzeum powstało wewnątrz stanowiska artyleryjskiego B-1 Anton i mieści się przy ulicy Helskiej 16. Wystawy są zorganizowane w trzech częściach: wystawa etnograficzna, przyrodnicza i ogród botaniczny.
Wystawa etnograficzna gromadzi eksponaty związane z historią rybołówstwa, dawnym rzemiosłem i starym Helem. W tej części moją ciekawość wzbudziły przede wszystkim dwie makiety: Starego Helu i domu zdrojowego. Przedmioty codziennego użytku i sztuka przybliża odwiedzającym kulturę kaszubską.
W części przyrodniczej zobaczysz zwierzęta i roślinność występujące na mierzei.
Wokół muzeum można też podziwiać zadbany ogród botaniczny i jego niecodziennych mieszkańców – spacerujące pawie.
Więcej informacji znajdziesz na http://www.muzeumhelu.pl
Hel- muzeum obrony wybrzeża
Muzeum mieści się w stanowisku artyleryjskim B-2 i sąsiadujących z nim koszarach. Tu znajdziesz liczne wystawy o tematyce militarnej, związane z Wojskiem Polskim i Marynarką Wojenną.
Atrakcje w muzeum to przede wszystkim sam dziedziniec nadbrzeżnego stanowiska artyleryjskiego oraz fragment gabinetu lekarskiego z zabytkowym aparatem Roentgena. Do tego modele statków, broni i różnorodnego sprzętu wojskowego. Ciekawe są też wystawy bitew i tragedii morskich.
Na zewnątrz muzeum obejrzymy skansen, a w nim pojazdy, pociski i torpedy. Dodatkową atrakcją jest strzelnica i wyrzutnia granatów. Informacje o jej działaniu uzyskasz pod numerem telefonu 511 254 418.
W pobliżu muzeum znajduje się dziesięciopiętrowa wieża kierowania ogniem. We wnętrzach betonowej konstrukcji umieszczono wystawę łączności wojskowej oraz wystawę poświęconą kapitanowi Borchardtowi. Na szczycie 25 metrowej wieży zlokalizowano taras ze spektakularnym widokiem.
muzeum kolei helskich
Na terenie skansenu Muzeum Obrony Wybrzeża znajduje się stacja kolei wąskotorowej, którą dojedziesz do stacji Frankowo przy Muzeum Kolei Helskich. Podróż, połączona ze zwiedzaniem muzeum, trwa około 45 minut. Jadąc kolejka do Muzeum Kolei trzeba się przesiąść na stacji Caesar B-3 przy strzelnicy bojowej.
Kolejka wąskotorowa powstała przed II wojną światową i miała służyć do transportu amunicji i zaopatrzenia. Została ona tak zaprojektowana, żeby nie było jej widać od strony morza i dlatego biegnie przez las. Przy trasie znajdowały się stacje paliwowe, a schrony zaprojektowano tak, aby kolejka mogła wjechać do środka w celu załadunku i rozładunku.
Muzeum Kolei mieści się żelbetonowym schronie, który kiedyś służył jako magazyn amunicji. Ekspozycja odnosi się do historii i rozwoju helskich kolei. Z górnej kondygnacji rozciąga się widok na Zatokę Pucką. Ekspozycje uzupełnia plenerowa wystawa taboru kolejowego
Strzelnica bojowa na stacji Caesar B-3 to nie lada atrakcja. Tu pod okiem profesjonalnych instruktorów postrzelasz z prawdziwej broni ostrą amunicją. Strzelnica jest czynna w godzinach pracy muzeum od maja do września. Wszelkie informacje uzyskasz pod numerem telefonu 603 650 536.
hel - bateria Laskowskiego
Stanowisko jest najpotężniejsze na Helu i jedyne w całej przedwojennej Polsce. Składa się z czterech armat Boforsa o kalibrze 152,4 milimetra. Umieszczone były one w potężnych żelbetonowych stanowiskach na skraju cypla mierzei.
Podczas ataku nazistów na Polskę bateria Laskowskiego przejęła ciężar obrony cypla. Stawiała czoło lepiej uzbrojonym okrętom niemieckim i atakom samolotów. Mimo bohaterskiej obrony cypel poddał się 2 października, niszcząc wcześniej dokumentację i rozmontowując działa. Więcej o tych wydarzeniach przeczytasz na http://www.helmuzeum.pl
zwiedzanie stanowisk baterii
Stanowisko 1 z powodu erozji brzegu znajduje się obecnie w wodzie, a zlokalizowane jest przy promenadzie wiodącej z cypla do Kopca Kaszubów. Stanowiska 2 i 3 można oglądać z zewnątrz.
Do zwiedzania udostępniono stanowisko 4 przy ulicy Kuracyjnej, obok wejścia na plażę 67. Zwiedzający zobaczą tam armatę B-13, a w podziemiach wystawę poświęconą kapitanowi Przybyszewskiemu. Do muzeum można wejść z wózkiem, ale do działa prowadzą schody, z tego powodu wózek lepiej zostawić na dole.
Jeżeli podróżujesz samochodem, można zostawić go na płatnym parkingu przed Helem ( skrzyżowanie Kuracyjnej i Steyera). Dojście do atrakcji zajmie około 20 minut.
Wszystkie 4 stanowiska baterii łączą ścieżki pieszo -rowerowe i szlaki turystyczne.
Szlak Helskich Fortyfikacji jest ciekawą alternatywą dla plaż i helskich deptaków. Dobrze oznakowany szlak rozpoczyna się na dworcu PKP a kończy w okolicach helskiego cypla. Główna trasa ma 10 kilometrów a od niej odchodzą krótsze, prowadzące do najważniejszych obiektów.
Na koniec....
Hel jest miejscem, w którym każdy turysta na pewno znajdzie coś dla siebie. Piękne plaże, zadbane deptaki, muzea, militaria ukryte w lesie, sporty wodne czy nurkowanie. Do tego bogata, różnorodna oferta noclegowa i kuchnia, która zadowoli największych smakoszy. Na Helu z pewnością nie będziesz się nudził.
Na koniec warto podkreślić, iż w sezonie letnim miasto jest mocno zatłoczone. Bywa tu wielu wczasowiczów odpoczywających w miejscowości i tych, którzy przyjechali pozwiedzać. Dlatego często trudno znaleźć miejsce parkingowe w pobliżu interesujących nas atrakcji. Dodatkowo sama podróż na koniec mierzei może trwać dłużej niż przypuszczasz.
Świetną alternatywą jest więc podróż pociągiem lub wyprawa rowerowa. Jeżeli jednak zdecydujesz się na podróż samochodem na http://www.likoton.pl/hel-strefa-platnego-parkowania.pl znajdziesz wszystko o parkingach w mieście. Na terenie miasta funkcjonuje też wiele prywatnych parkingów.
Jeżeli odpoczywacie w Helu, zachęcamy również do odwiedzienia innych miejscowości na Mierzei Helskiej, takich jak Jastarnia czy Jurata oraz proponujemy wycieczkę do oddalonego trochę bardziej Władysławowa.
